Çocuğumla arkadaş mı, yoksa ebeveyn mi olmalıyım?

Günümüzde çekirdek aile yapısı çoğaldıkça, hayatımıza modern ebeveyn, çocuğu ile arkadaş olan ebeveyn gibi kavramlar girmeye ve bu kavramlar birçok ebeveyne sempatik gelmeye başladı. Bununla birlikte, biz arkadaş gibiyizdir, çocuğum bana her şeyini anlatır, biz sırdaşız gibi cümleleri de sıklıkla duymaya başladık. Anne ve babalar çocukları ile daha samimi olmayı, onlarla daha fazla vakit geçirmeyi, onların neler yaptıklarını ve davranış tarzlarını tam olarak bilmeyi istemekte ve onlarla daha yoğun paylaşımda bulunmayı tercih etmektedirler. Kısaca artık ebeveynler çocukları ile birebir ve eşit düzeyde bir ilişki kurma çabası içindedir.

Peki biz çocuğumuzla arkadaş mı olmalıyız yoksa ebeveyn mi? Bu sorunun cevabı ‘’çocuğumun ebeveyni’’ olmaktır. Çocuklarımız bizim arkadaşımız değildir ve arkadaş rolü ile ebeveyn rolü birbirinden çok farklıdır.

Hepimizin hayatında arkadaş çoktur, ancak anne ve baba bir tanedir. Az olan her şey değerlidir ve çocuklarınız sizin ebeveynliğinize hayatlarının her anında ihtiyaç duymaktadır. Arkadaşlık, eşitlik ile başlayan, onaylanma ihtiyacımızı sıklıkla giderdiğimiz bir alanımızdır. Arkadaşlarımızla eğleniriz, birlikte keyifli vakit geçiririz, çoğu konuda da aynı fikirde ve yolda ilerleriz. Eşitlik ilkesinde, arkadaşça bir ebeveynlik ise çok zor ve sürdürülebilir değildir. Her koşulda çocuğumuzun yanında olsak da, o koşulu sağlayan fikirlerde buluşmayabiliriz. Sınırların olmadığı bir ebeveynlikte, ilişki daha hızlı bozulur, tartışmalar olur ve bunun sonucun da çocuğunuz ‘’hayır’’ demeniz gereken durumları önemsemeyip, sizi dinlemeyebilir.

Her ne kadar ebeveynlik kavramı ve bu kavramın gerektirdikleri zaman içerisinde belirli bir değişime uğramış olsa da, anne ve babaların çocukları ile kurdukları ilişkiye son derece hassasiyetle yaklaşmaları ve “arkadaşça” olarak adlandırabilecekleri bu ilişki konusunda sürekli bir tutum sergilemeleri gereklidir.

Anne ve babalar çocukları ile birer arkadaş olmak yerine, ebeveynlik rollerinin dışına çıkmadan onlarla arkadaşça bir ilişki kurmayı deneyebilirler. Yani arkadaşlık değil ama arkadaşça, arkadaşlığa benzer ama sınırları olan bir ilişkide olabilirler. Bu bağlamda, çocuklarımız ile bu arkadaşça ilişkiyi kurmak için bazı noktalara dikkat ederek, arkadaşça

ebeveynlik sınırlarını belirleyebiliriz.

Çizeceğimiz sınırları pozitif iletişim yoluyla belirlemeli, anlaşmaya varamadığınız konularda düşüncelerinizin nedenlerini mantıklı ve somut şekilde çocuklarımıza açıklamalı ve konuşarak

anlaşmalıyız. Ancak bu sınırların ebeveyn çocuk ilişkisinde var olması gerektiğini unutmamalıyız.

Anne ve babalar çocuklarına hayır diyebilir ve bu tür durumlarda onlara neden hayır dediklerini de açıklayabilirler.

Çocuklarımıza sevgi ve ilgi göstermeli, onlarla sürekli olarak temas halinde bulunmalıyız. Anne ve babalar çocuklarıyla arkadaş olmak zorunda kalmadan da sevgi dolu, şefkatli, anlayışlı bir ilişki kurabilirler. Böyle bir ilişki onlarla aramızdaki iletişimi besler ve bu iletişimin akıcı olmasını sağlar.

Çocuklar kendilerine ait bazı özel bilgileri sadece arkadaşlarıyla paylaşsa da, bu durum onların endişelerini, ihtiyaçlarını, hoşlandıkları şeyleri anne ve babalarına açamayacakları anlamına gelmez. Ebeveynliğin temelinde çocuğunuzun yaşı kaç olursa olsun iyi bir dinleyici olmak yatar. Çocuğunuzun anlatıcı olma durumunu gerçekleşmesi için ise anne ve babaların yapmaları gereken en temel şey, çocukları üzerinde yeterli derecede güven oluşturmaktır. Çocuğunuzun sizinle paylaştıklarını eleştirmeden, anlayışla dinleyip, fikirlerinizi söylemekte size olan güvenini arttıracaktır. Bu güven sayesinde çocuklar, yukarıda sıraladıklarımız ve bunlara benzeyen durumları ya durumları ya da her türlü sorunlarını anne ve babaları ile paylaşabilirler. Aynı zamanda bu tür çocuklar, bizim fikirlerimizi ve çeşitli durumlarda onlara vereceğimiz tavsiyeleri de dikkate alırlar. Bu tavsiyeler sayesinde daha sağlıklı ilişkiler kurabilirler.

Arkadaşları ile benzeyecek tek yönünüz ise ona saygı göstermek ve iyi bir dinleyici olmaktır. Çocuğunuzun sözünü kesmek durumunda kaldığınızda “sözünü kesiyorum bana biraz müsaade et” ya da çocuğunuz siz konuşurken bir şey söylemeye çalıştığında “biraz bekle, birazdan seni dinleyeceğim” gibi çocuğu yanıtsız bırakmamak ve muhakkak çocuğa geri dönüş yapmak çocuğa saygı duyulduğunu ve önemsendiğini hissettirir. 

Onları dinlemeyi ihmal etmeyin.

Sevgiyle...

Uzm. Klinik. Psk. Candan Aydın